ШОБ-қа арналған цифрлық банк
Біз 70+ адамнан тұратын команданы басқара отырып, өте қысқа мерзімде, басынан бастап толық жұмыс істейтін цифрлық банкіні қалай іске қосқанымызды айтамыз.
11,6k
айына белсенді пайдаланушылар саны
29 845
клиент
$333k
транзакциялық кіріс
$37,5M
мерчанттар сатылымы
Клиент
Home Credit Bank — тұтынушыны кредиттеуде үлкен тәжірибесі бар және әлем бойынша 119,6 миллион клиентті құрайтын белсенді серіктестік базасы бар банк.
2022 жылғы жазға қарай Қазақстандағы ШОБ-қа арналған банк нарығы бірнеше ірі ойыншылардың кетуіне байланысты өзгере бастады. Олар рейтингіде жоғары тұрып, ШОБ-қа дайын шешім мен сервис ұсынды, соның ішінде «Альфа-Банк», SME Banking, Сбербанк бар. Босатылған тауашаны тез әрі тиімді иемденіп, банкілер бәсекелестерінен озар еді. Сондай-ақ 2022 жылы Home CREDIT BANK құрылымында ШОБ бағыты пайда болды. Бұған дейін банк тобы бизнесті тек жеке тұлғалармен жұмыс істеу арқылы құрған.
>
Бөлшек клиенттер саны бойынша үздік 10 банкінің қатарына кіреді
2023 жылғы 1 ақпандағы активтер — 538 миллиард теңге, меншікті капитал — 132,8 миллиард теңге.
Бүкіл әлем бойынша 426,9 мың сату пункттері мен қызмет көрсету кеңселері бар.
2023 жылғы 1 ақпандағы активтер — 538 миллиард теңге, меншікті капитал — 132,8 миллиард теңге.
Бүкіл әлем бойынша 426,9 мың сату пункттері мен қызмет көрсету кеңселері бар.
>
>
Міндет
Қысқа мерзімде бәсекелестік нарықта кәсіпкерлерге басынан бастап толыққанды банк құру қажет болды.
Home Credit Bank-тің ШОБ бойынша командасының миссиясы — кәсіпкерлердің бизнесін дамытуға көмектесу. Компания үшін бұл бизнестің жаңа бағытын — кәсіпкерлердің барлық талабын ең жақсы жолмен орындайтын жоғары бәсекеге қабілетті цифрлық банк құруды білдіреді.
Home Credit Bank-тің ШОБ бойынша командасының миссиясы — кәсіпкерлердің бизнесін дамытуға көмектесу. Компания үшін бұл бизнестің жаңа бағытын — кәсіпкерлердің барлық талабын ең жақсы жолмен орындайтын жоғары бәсекеге қабілетті цифрлық банк құруды білдіреді.
Нарықты талдау
Қазақстан нарығында 2 миллионға жуық кәсіпкер бар. Оның 1,6 миллионы — шағын бизнес өкілдері, 300 мыңнан астамы — мерчанттар. Олардың барлығы белсенді банк пайдаланушылары, алайда көбі 2-4 банкіде қызмет алады. Өйткені олардың ешқайсысы барлық талапты орындай алмайды.
Серіктеспен бірге біз пайдаланушылардың терең қажеттіліктерін анықтап, өнім гипотезасын тұжырымдадық. Қазақстанның ірі қалаларының В2С- және B2B-кәсіпкерлермен сауда және қызмет көрсету бойынша терең сұхбат жүргізіп, клиенттің портретін құрастырып, келесіні анықтадық:
Серіктеспен бірге біз пайдаланушылардың терең қажеттіліктерін анықтап, өнім гипотезасын тұжырымдадық. Қазақстанның ірі қалаларының В2С- және B2B-кәсіпкерлермен сауда және қызмет көрсету бойынша терең сұхбат жүргізіп, клиенттің портретін құрастырып, келесіні анықтадық:
>
>
>
>
>
>
>
>
>
Пайдаланушыларды бөліп төлеу мүмкіндігі қызықтырады. Бірақ комиссия көбіне сатушыға қолайсыз, сондықтан бөліп төлеу қызметін жазылым форматында рәсімдеу қажет.
СЭҚ және трансшекаралық аударымдар қазір ұзақ, қымбат әрі қолайсыз. Ең жоғары жылдамдықта ыңғайлы және тиімді халықаралық аударымдармен сыртқы сауда бойынша банкіге сұраныс бар.
Заңды тұлғалар арасында аударым жасау үшін ЭЦҚ кілттерін қолданып, ДК-ге кіру қажет. Жекетұлғалар арасында жасалатын аударым сияқты қарапайым әрі кідіріссіз болуы керек. Жедел жіберіліп, қабылдану қажет.
Банкілердің жұмыс режимі кәсіпкердің өмір салтымен үндестірілмеген. Тек жұмыс күндері қызмет көрсетеді, сондықтан бизнеске маңызды операциялар орындауға мүмкіндік жоқ.
Әр банкінің өзіндік QR және қомақты комиссиясы бар, ал аударым операциялары көп уақытты алады. Сатушы мен сатып алушы уақыт пен қаражат жоғалтады. Сондықтан жеке тұлғалардан төлемді кез келген картадан, әділ комиссия мен QR коды бойынша, жедел қабылдау керек.
Кәсіпкерлер келісімшарт жасасу және заңды тұлғалармен өзара әрекеттесу кезінде сараптаманың болмауына байланысты алаңдайды. Сондықтан бізге бизнесті қолдайтын, өз платформасында контрагенттермен келісімшарт жасауға көмектесетін, келісім орындалу барысы туралы хабардар етіп, міндеттемелердің орындалуын қадағалайтын серіктес банк қажет.
СЭҚ және трансшекаралық аударымдар қазір ұзақ, қымбат әрі қолайсыз. Ең жоғары жылдамдықта ыңғайлы және тиімді халықаралық аударымдармен сыртқы сауда бойынша банкіге сұраныс бар.
Заңды тұлғалар арасында аударым жасау үшін ЭЦҚ кілттерін қолданып, ДК-ге кіру қажет. Жекетұлғалар арасында жасалатын аударым сияқты қарапайым әрі кідіріссіз болуы керек. Жедел жіберіліп, қабылдану қажет.
Банкілердің жұмыс режимі кәсіпкердің өмір салтымен үндестірілмеген. Тек жұмыс күндері қызмет көрсетеді, сондықтан бизнеске маңызды операциялар орындауға мүмкіндік жоқ.
Әр банкінің өзіндік QR және қомақты комиссиясы бар, ал аударым операциялары көп уақытты алады. Сатушы мен сатып алушы уақыт пен қаражат жоғалтады. Сондықтан жеке тұлғалардан төлемді кез келген картадан, әділ комиссия мен QR коды бойынша, жедел қабылдау керек.
Кәсіпкерлер келісімшарт жасасу және заңды тұлғалармен өзара әрекеттесу кезінде сараптаманың болмауына байланысты алаңдайды. Сондықтан бізге бизнесті қолдайтын, өз платформасында контрагенттермен келісімшарт жасауға көмектесетін, келісім орындалу барысы туралы хабардар етіп, міндеттемелердің орындалуын қадағалайтын серіктес банк қажет.
Заңды тұлғалар арасындағы қарапайым да жылдам аударымдар.
Халықаралық банк, СЭҚ-қа ең жақсы: ыңғайлы да тиімді трансшекаралық аударымдар.
Статистиканы бақылауға, бөліп төлеу бағдарламалары арқылы бизнестің айналымын арттыруға көмектесетін жеке сату кабинеті.
Халықаралық банк, СЭҚ-қа ең жақсы: ыңғайлы да тиімді трансшекаралық аударымдар.
Статистиканы бақылауға, бөліп төлеу бағдарламалары арқылы бизнестің айналымын арттыруға көмектесетін жеке сату кабинеті.
Сондықтан жаңа өнімнің құндылық ұсынысы үш негізгі функцияға қарай құрылған:
Жобалау
Банкіні сапалық және сандық зерттеулерге сүйене отырып, ТМД мен әлемнің бенчмаркілерін ескере отырып жобаладық. Бұл тұжырымдамалық тұрғыдан басқаша тәсіл. Барлық нарықтық сценарийді зерттеп, әрқайсысын сынақтан өткізіп, әрқайсысы бойынша банкіге ең жақсы шешімді ұсындық. Осы мақсатты сценарийлерге сүйене отырып, банк ішкі процестерді қалыптастырып, қайта құрды.
Жоспар бойынша, қолданбаның басты беті бизнестің жай-күйі туралы ақпараты бар карточкалар стегі ретінде тұруы керек. Шоттағы қалдықтар мен операциялардың мәртебесі, сондай-ақ кәсіпкерлердің жиі жүгінетін операциялары — үзінді көшірме мен контрагентке аударым.
Бірінші шығарылымда сервистің үш негізгі функциясы бірден толық жұмыс істеді:
Дейли банкинг. Шот ашу, төлем алу және жіберу, ағымдағы баланс пен операциялар тарихын көру — кәсіпкер үшін банкінің негізгі функциялары. Мұны цифрлық арнада да, банк ішінде де тез әрі ыңғайлы ету маңызды. Соның арқасында төлем жасау жылдамдап, банкімен байланысу жеңілдейді.
СЭҚ. СЭҚ-ты бірінші шығарылымға қосамыз деп бірден шешпедік. Дегенмен нарық талдауы көрсеткендей, Қазақстанда кәсіпкерлердің көбі сыртқы экономикалық қызметпен айналысады. Мысалы, ЕАЭО елдерімен жүретін тауар айналымы 2023 жылғы қаңтар-сәуірде 9,5 миллион долларға жетті. 2022 жылмен салыстырғанда 12% артық. Қазақстанның Қытаймен саудасы да өсуде. 2023 жылғы қаңтардан мамырға дейінгі кезеңде оның көлемі 21,6% өсіп, 10,7 миллиард долларға жетті. 2022 жылдың осы кезеңінде бұл көрсеткіш 8,8 миллард долларды құрады. Бұл ретте кәсіпкерлердің штатында бухгалтерлер болмауына байланысты олар белгілі бір қиындықтарға тап болады.
Жеке сату кабинеті де бірінші шығарылымда статистиканы бақылауға және бөліп төлеу бағдарламалары арқылы бизнестің айналымын арттыруға көмектесетін құрал ретінде пайда болды. Ол қазір бір күндік сатылымдар мен теңгерімді көрсетеді. Болашақта бизнеске қатысты жиынтық ақпараты бар дашборд әзірленеді.
СЭҚ. СЭҚ-ты бірінші шығарылымға қосамыз деп бірден шешпедік. Дегенмен нарық талдауы көрсеткендей, Қазақстанда кәсіпкерлердің көбі сыртқы экономикалық қызметпен айналысады. Мысалы, ЕАЭО елдерімен жүретін тауар айналымы 2023 жылғы қаңтар-сәуірде 9,5 миллион долларға жетті. 2022 жылмен салыстырғанда 12% артық. Қазақстанның Қытаймен саудасы да өсуде. 2023 жылғы қаңтардан мамырға дейінгі кезеңде оның көлемі 21,6% өсіп, 10,7 миллиард долларға жетті. 2022 жылдың осы кезеңінде бұл көрсеткіш 8,8 миллард долларды құрады. Бұл ретте кәсіпкерлердің штатында бухгалтерлер болмауына байланысты олар белгілі бір қиындықтарға тап болады.
Жеке сату кабинеті де бірінші шығарылымда статистиканы бақылауға және бөліп төлеу бағдарламалары арқылы бизнестің айналымын арттыруға көмектесетін құрал ретінде пайда болды. Ол қазір бір күндік сатылымдар мен теңгерімді көрсетеді. Болашақта бизнеске қатысты жиынтық ақпараты бар дашборд әзірленеді.
01
02
03
Дизайн
Дизайн концепциясын да нақты дәлелдер жинап, банк алдында қорғадық. Басты мақсат —кәсіпкерлердің қажеттіліктерін ескеру, негізгі міндеттерден алшақтатпау және пайдаланушының күнделікті өміріне сәйкес келетін қолданба жасау болды. Сондықтан біз екі негізгі түсті — қара және қызыл түсті минималистік стильді таңдадық.
Барлық жерде қолданылатын танымал 3D-иллюстрациялардан бас тарттық. Оның орнына командада «дватон-изометрия» деп аталатын стильді, яғни 3D-ді ұқсататын 2D-иллюстрацияларды таңдадық. Нарықта мұндай әдіс бұрын болған жоқ.
Барлық жерде қолданылатын танымал 3D-иллюстрациялардан бас тарттық. Оның орнына командада «дватон-изометрия» деп аталатын стильді, яғни 3D-ді ұқсататын 2D-иллюстрацияларды таңдадық. Нарықта мұндай әдіс бұрын болған жоқ.
Әзірлеу
Flutter
Техникалық стек ретінде Flutter фреймворгы таңдалды. Ол — Google-дің инновациялық кросс-платформалық әзірлеу технологиясы.
Home Credit Bank басқа өнімдерді әзірлегенде Flutter-ді пайдаланады. Сондықтан жаңа әдісті банк жүйелеріне біріктіру оңайырақ болар еді. Flutter iOS және Android-қа қолданбаны бірден әзірлеуге мүмкіндік береді. Соның арқасында жобаның барлық кезеңінде жұмысты айтарлықтай жылдамдатады.
Қиындыққа да тап болдық. Әлемде Flutter-ден жасалған банк қолданбалары аз, дегенмен бұл үрдіс өсуде. Онымен Alibaba, Ebay, Google Ads және басқалары жұмыс істейді. Платформа бойынша істейтін елімізде үздік мамандар қажет болды. Ондай кәсіпқойлар жоқтың қасы. Бірақ бізде бұл практика белсенді дамып келеді, сондықтан ең жақсы әзірлеушілерді тарта алдық.
Home Credit Bank басқа өнімдерді әзірлегенде Flutter-ді пайдаланады. Сондықтан жаңа әдісті банк жүйелеріне біріктіру оңайырақ болар еді. Flutter iOS және Android-қа қолданбаны бірден әзірлеуге мүмкіндік береді. Соның арқасында жобаның барлық кезеңінде жұмысты айтарлықтай жылдамдатады.
Қиындыққа да тап болдық. Әлемде Flutter-ден жасалған банк қолданбалары аз, дегенмен бұл үрдіс өсуде. Онымен Alibaba, Ebay, Google Ads және басқалары жұмыс істейді. Платформа бойынша істейтін елімізде үздік мамандар қажет болды. Ондай кәсіпқойлар жоқтың қасы. Бірақ бізде бұл практика белсенді дамып келеді, сондықтан ең жақсы әзірлеушілерді тарта алдық.
Микросервис архитектурасы
Қолданбаның архитектурасын таңдаған кезде Home Credit Bank-ке Қазақстан кәсіпкерлеріне арналған үздік 3 банкінің қатарына кіруге көмектесуді мақсат еттік. Ол үшін банк ыңғайлы, 24/7 қолжетімді болуы және ең бастысы, сервистерде оңай масштабталуға тиіс болды.
Сондықтан микросервис архитектурасы таңдалды. Ол монолитке қарағанда икемді әрі жылдам. Соның арқасында тәуелсіз командалардың функционалдығы артып, time-to-market қысқарады. Микросервис архитектурасы бар қолданба да оңай масштабталады. Бұл оған пайдаланушылардың көбеюімен төзуге және жауап беру қабілетін жоғары деңгейде сақтауға көмектеседі. Банкінің осы бағытта ілгерілеп, озық практиканы енгізуге мүмкіндік беретін берік негіз құру маңызды болды.
Сондықтан микросервис архитектурасы таңдалды. Ол монолитке қарағанда икемді әрі жылдам. Соның арқасында тәуелсіз командалардың функционалдығы артып, time-to-market қысқарады. Микросервис архитектурасы бар қолданба да оңай масштабталады. Бұл оған пайдаланушылардың көбеюімен төзуге және жауап беру қабілетін жоғары деңгейде сақтауға көмектеседі. Банкінің осы бағытта ілгерілеп, озық практиканы енгізуге мүмкіндік беретін берік негіз құру маңызды болды.
Жобаны басқару
Бастапқы кезден кезең-кезеңімен әзірлеп, екі апта сайын нақты нәтиже береміз деп шештік. Сондықтан бірден Scrum фреймворгын таңдадық.
Біз алдын ала келісілген нақты мақсаттармен спринт бойынша жұмыс істедік. Бұл нақты прогресті бақылауға көмектесті. Әр спринтте зерттеу жүргізіп, банк командасына демо көрсетіп, функционалдылықты тексердік.
Әзірлеген функционалдылыққа қарай командалар төрт стримге бөлді: core banking, төлемдер, СЭҚ, жеке сату кабинеті.
Бұл байланысты жеңілдетіп, тұрақты кездесулерді азайтты. Әр стримде нақты сценарийге жауап беретін жоба менеджері, дизайнер, әзірлеуші мен аналитик болды.
Home Credit Bank командасымен жауапкершілік аймақтары, жұмыс процестері, шешім қабылдау мен өсу нүктелері жайлы келісіп, әр стримде тиімді өндірістік циклдің негізгі ережелерін белгіледік.
Жоба барысында стримдердің жұмысы қандай кезеңде екенін айқын көру маңызды болды. Бұл қазіргі өзгерістерді жылдам да тиімді басқаруға мүмкіндік берді.
Біз алдын ала келісілген нақты мақсаттармен спринт бойынша жұмыс істедік. Бұл нақты прогресті бақылауға көмектесті. Әр спринтте зерттеу жүргізіп, банк командасына демо көрсетіп, функционалдылықты тексердік.
Әзірлеген функционалдылыққа қарай командалар төрт стримге бөлді: core banking, төлемдер, СЭҚ, жеке сату кабинеті.
Бұл байланысты жеңілдетіп, тұрақты кездесулерді азайтты. Әр стримде нақты сценарийге жауап беретін жоба менеджері, дизайнер, әзірлеуші мен аналитик болды.
Home Credit Bank командасымен жауапкершілік аймақтары, жұмыс процестері, шешім қабылдау мен өсу нүктелері жайлы келісіп, әр стримде тиімді өндірістік циклдің негізгі ережелерін белгіледік.
Жоба барысында стримдердің жұмысы қандай кезеңде екенін айқын көру маңызды болды. Бұл қазіргі өзгерістерді жылдам да тиімді басқаруға мүмкіндік берді.
Жобаның қорытындылары
Алты ай ішінде жобалаудан бастап қолданбаны желіге жариялауға дейінгі жұмыс жасалды. Бұл әлемдік және қазақстандық нарық үшін бұрын-соңды болмаған мерзім.
Біз не істедік:
Біз не істедік:
Рекордты қысқа мерзімде нөлден бастап кәсіпкерлерге арналған цифрлық банкіні іске қостық.
Негізгі дейли банкингінің функционалдығын енгізіп, сатушыларға арналған жеке сату кабинетін жасадық.
СЭҚ-ты онлайн-басқару функциясын іске қостық.
Негізгі дейли банкингінің функционалдығын енгізіп, сатушыларға арналған жеке сату кабинетін жасадық.
СЭҚ-ты онлайн-басқару функциясын іске қостық.
>
Жобаның қорытын-дылары
>
>
Идеяңызды жүзеге асырамыз
Форманы жіберсеңіз, құпиялылық саясатымен танысуға келісіп, жеке деректерді жинауға әрі өңдеуге келісесіз.